Önümüzdeki Mayıs ayının 14’ünde Devlet başkanlığı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi için seçim yapılacak. Yozgat halihazırda 2 Ak Parti, 1 MHP ve 1 de CHP olmak üzere 4 milletvekili ile temsil ediliyor.
Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri gibi gelişmiş ülkelerde milletvekilinden tüm ülke adına kanun yapması, yıllık bütçeyi onaylaması, hükümet politikalarına katkı sağlaması, halkın çıkarlarını gözetmesi ve bu yönde kararlar alması bekleniyor. Bu görevi yapmak üzere seçilen milletvekillerinin mesleki standardlar, etik davranışlar, güncel problemler, gelişme ve halkın önünü açacak buluşlar konusunda da bilgi sahibi olması bekleniyor.
Ülkemizde milletvekilliği bu sayılan unsurlar bakımından biraz farklı görevler üstleniyor. Bölgesinde bulunan bürokrat atamaları, ilde yapılacak yatırımlar, seçmenlerinin bazı bürokratik işlerinin takibi/yardımı gibi konular milletvekilliğinden resmi olarak beklenmeyen ama fiili olarak ilgilendikleri konular arasında bulunuyor.
Peki resmi olarak görevleri arasında olmayan ama milletvekillerinin fiilen yapması beklenen bu görevler milletvekillerinin yasama görevlerini nasıl etkiliyor. Yani kanunların hazırlanması, ülke bütçesinin onaylanması, devlet politikalarına katkı sunma gibi konular milletvekillerinin ne kadar zamanını alıyor ya da bu konulara milletvekilleri katkı sunuyor mu? Kanun yapma, bütçenin onayı, hükümet politikalarına katkı verme başlı başına ağır ve kapsamlı konular olup kafa yorup emek vermeden anlaşılması ve isabetli kararlar verilmesi zor doğrusu. Bu konular dışında ile ve seçmene dair yukarıda bahsettiğimiz konular ile gerektiği gibi ilgilenmek kolay değil şüphesiz. Üstelik günümüzde çok etkenli ve karmaşık hale gelmiş olan bu konuları anlamak için ciddi bir eğitim ve birikim de gerekiyor.
18 yaşını doldurmuş ve ilkokul mezunu olanlar yüz kızartıcı suça bulaşmamış ve 1 yıldan uzun hapis cezası almamışsa milletvekili olabiliyor. Asgari şartlar bunlar ama halkın her kademesinden temsil olması bakımından bazen düşük eğitim almış ve yüksek öğrenim görmemiş genç kişilerin de vekil olması önemli.
Bu yazdıklarımız kapsamında Yozgat’ta nasıl insanlar milletvekili olmalı ya da aday gösterilmeli? Yozgat, sanayi kuruluşları sınırlı olan az gelişmiş, istihdam oluşturulamadığı için sürekli göç veren, gelir seviyesi olarak son 15 il içerisinde bulunan bir il. Ankara’ya nispeten yakın, Kayseri ile sıkı ilişkileri olan, eğitim seviyesi ülke ortalamasında olan ve iş yapabilme birikimi ülke ortalamasının oldukça gerisinde olan bir il olarak hangi milletvekilleri Yozgat’a katkı sağlayabilir. Tabi bu sorunun bir de diğer tarafı/türü var; hangi milletvekili Yozgat’ta oy alır ve seçilir?
Yozgat halkı gelir seviyesi düşük olmasına rağmen anlayış ve kavrayışı yüksek insanlardan oluşuyor. Yozgat halkının en büyük özelliklerinden birisi de ülkesine bireysel olarak kendisi ve şehrinin hizmet edip kalkınmasına katkı sağlamak. Ülke olarak milliyetçidir Yozgat halkı.
Ankara’ya yakın, eğitim seviyesi ülke ortalamasının üzerinde, işgücü kapasitesi olan, arsa maliyeti düşük, dinamik genç nüfusa sahip bir il Yozgat. Bu sayılan avantajları organizasyon becerisi ile yatırıma, istihdama ve zenginliğe çevirecek kişilere Yozgat’ta milletvekili olarak ihtiyaç var. Dürüstlük, efendilik, cana yakınlık tek başına şu ana kadar Yozgat’a fayda sağlamadı. Bir politikacı için dürüstlük bir fazlalık değil gerekliliktir zaten. Dürüstlük ve efendiliğin ötesinde bilgi birikimi ve organizasyon becerisi olan kişilerin Yozgat’ta politika yapmasına ihtiyaç var. Bazı yatırımları yönlendirip Yozgat’a kazandırabilmesi için sosyal ilişkisi gelişmiş ve fayda/zarar unsurlarını gözetecek birikimi olan kişiler Yozgat’a katkı sağlayabilir.
Son zamanlarda Dünya genelinde ticaretin gelişmesi ile ihracat ve ithalat da bilgi birikimi önem kazandı. Yapılacak yatırımların isabetli olabilmesi bakımından Dünya’da ticaret ve bilgi akışının nasıl yürütüldüğü konusu da Yozgat’ta yapılacak yatırım ve organizasyonlar bakımından önemli. Dolayısıyla Yozgat halkına Milletvekili olarak hizmet edecek kişilerin evrensel anlamda da bilgi/deneyim birikimine sahip olması beklenir.
Geçmiş dönemlere baktığımız zaman efendi, dürüst, cana yakın çok sayıda milletvekili sayılabilir Yozgat’ta. Ancak entelektüel birikimi sınırlı, ilişki kurabilme ve yenilikçilik becerisi zayıf, iş/yatırım/istihdam konularında deneyimi olmayan çok sayıda Milletvekili sayılabilir Yozgat’ta. Yozgat’ın mevcut ekonomik ve kültürel seviyesine bakınca bu milletvekillerinin katkı yapmış olduklarını söylemek hayli zor.
Tüm partilerin Yozgat’ta var olan bu adayları bulup aday göstermesi bu bakımdan önemli. Ekonomik olarak belki zayıf ama hikmet olarak oldukça zengin olan Yozgat bu insanlardan çok sayıda yetiştirdi.
