Coğrafi olarak ülke coğrafyasının tam ortasında bulunan Yozgat, kültürel olarak Türkiye ortalamasını temsil eder. Cumhuriyetin kuruluş yıllarının ardından balkanlardan, çeşitli sebeplerle Kürt şehirlerden Akdağmadeni, Boğazlıyan ve Yerköy’e göç edenleri saymazsak son 250 yıldır hep aynı aile ve kültürden gelen insanların kader birliği yaparak yaşadığı bir şehirdir Yozgat. Şehre gelen nüfus bakımından hareketliliğin az olması, kültürel, ekonomik ve sosyal açıdan çeşitlenmeyi ve zenginliği de kısıtlamıştır.
Nida Tüfekçi, Muzaffer Sarısözen’den sonra Türk Halk Müziğinin kurumsallaşıp yaygınlaşması ve metodolojisinin oluşturulmasında en fazla emeği olan ikinci kişi olarak tarihteki yerini aldı. Şehir kimliklerinin birer parçası olarak yerini alan ve bu sayede aidiyet ve mensubiyet bakımından Türk kültürünün perçinlenmesinde türküler önemli bir unsur oldu. Bu kültürel mirasın derlenip toparlanarak insanların zevkine ve beğenisine sunulmasında en önemli sanatçılardan biri olan Nida Tüfekçi, Yozgatlılığını her ortamda dile getirdi ve Yozgat Türkülerinin çalınıp söylenmesinde emekler verdi. İçli, yanık ve imkansızlığın estetik anlatımı ile dizelere dökülen sözlerin oluşturduğu Türküler, Yozgat folklorunun içeriğini Türkiye gündemine taşıdı.
Yeraltı sularının kısıtlı, ırmak ve çayların da zayıf olduğu Yozgat, bozkırın ihtişamını alabildiğine cömertlikle yansıtmaktadır. Çukurova ya da Harran ovası gibi tarım yapılan verimli toprakları, bolca yağmur alan ve çay – fındık yetiştirilen karadeniz toprakları gibi sahiplerini abad eden toprakları yok Yozgat’ın. Şefaatli’nin karanlıkdere ayvaları var ama o da geliştirilemedi maalesef.
Mevlana, Yunus Emre, Sadrettin Konevi, Somuncu Baba, Melike Hatun, Gevher Nesibe, İbrahim Hakkı, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa, Tokatlı Ali Paşa gibi alim ve devlet adamları da olmamış Yozgat’ın.
Anadolu’nun tam ortasında bir şehir olan Yozgat, Cumhuriyet ile beraber başlangıçta yaşadığı imkansızlık ve düşük eğitim şartlarını kısa zamanda atıp Türkiye’de eğitim seviyesi bakımından diğer şehirler ile yarışır haline geldi. İlk ve orta öğrenimini Yozgat’ta alan pek çok kişi kazandıkları bölümlerde başarılı üniversite eğitimleri alarak devlet kademelerinde akademisyen, hakim, savcı, subay-astsubay gibi görevleri yürütmektedir. Yozgatlılar, devletin önemli kademelerinde yürütmüş oldukları memuriyet ve bürokratik kademelerde güvenilir ve sadık teba olarak gözetilmekte ve tercih edilmektedir.
Son zamanlarda sürekli göç verir hale gelmiş olan Yozgat, nitelikli iş gücü bakımından ve eğitimli girişimci bakımından fazlaca verimli bir il sayılmaz. 2006 yılında kurulmuş olan Bozok Üniversitesi şehrin entelektüel seviyesine önemli katkılar sunmuş olsa da ülkemizde Üniversitelerin ticaret ve teknoloji alanına entelektüel katkısı henüz arzu edilen seviyede değildir.
Arazi fiyatlarının nispeten düşük olması, Yozgat’ı güneş enerjisi bakımından avantajlı duruma getirmektedir. Güneş enerjisi bakımından Yozgat’ın avantajını kullanabilmesi için Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun oluşturduğu mevzuat engelini aşması gerekir elbette. Yozgat’ın mevzuat engeli aşıldığı takdirde güneş enerjisi yatırımcıları bakımından cazip hale gelecektir.
