MORA’DA BATAN GÜNEŞ

Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Tripoliçe, Mora yarımadasının hemen hemen orta bölgesinde yer alan bir şehir.

Osmanlı barışı ile tanışması ve Osmanlı hâkimiyetine girmesi 1460 yılında başlamış. O bölgeye sömürge amaçlı değil, yaşamak ve yaşatmak için giden Osmanlı, bölgede iskan ettiği nüfus ile halkı İslam’ın adaleti ve muamelatıyla tanıştırmış. Zamanla yapılan cami merkezli külliyeler ile bölgenin demografik yapısıyla beraber sosyal ve ekonomik yapısı da değişmiş. 226 yıllık bir Osmanlı döneminden sonra 1686 yılında Osmanlı’nın elinden çıkmış ve Venedikliler’in eline geçmiş. Bu dönem orada meskûn olan tüm yerli ahali için zulüm dolu yıllar olarak geçecektir. Ancak 29 yıllık bu kısa ayrılık dönemi 1715’de sona ermiş. Mora yarımadası tekrar 1715’te Osmanlı hâkimiyetine dahil olmuş. Osmanlı o bölgede tekrar imar faaliyetlerine girişmiş. Bölgeye giden idareciler marifetiyle camiler yeniden inşa edilip diğer azınlık halklarının dinlerini serbestçe yaşamalarının önündeki engeller kaldırılarak bir huzur ortamı tesis edilmiş. Bölge yeniden bir Osmanlı barışına kavuşmuş. Geçen bu uzun yıllar boyunca yarımada adeta bir huzur adasına dönüştürülmüş. Türkler, Rum ahali ve Yahudiler birlikte huzur içinde uzun asırlar yaşamışlar. Ta ki 19. Asır başına gelinceye kadar bu durum böyle devam etmiş.
Sömürünün semirttiği batılı devletler 1800’lerin başından itibaren gözlerini bu bölgeye dikmişler. Vekaletle bağımsızlığa teşvik edilen Yunanlılar’ı 1800’lerin başından itibaren bağımsızlık fikriyle silahlandırmaya başlamışlar. Yunanistan’la olan ortodoks dayanışması ile Rusya’da o tarihlerde batılı devletlere katılmış. 1821 yılına gelindiğinde İngiltere ve Fransa’nın teşvik ve tahrikleriyle 21 martta Yunanlılar arasında hristiyan bir Arnavut olan Kolokotronis önderliğinde bir ayaklanma başlatılmıştır. Bölgede bulunan, zamanın Osmanlı idarecilerince yapılan değerlendirmede Mora yarımadasında başlayan bu ayaklanma karşısında merkezden, karadan bir yardım gelemeyeceği kanaati oluşur. Deniz yoluyla da bir yardım almak oldukça müşküldür. Hatta mümkün değildir. Yapılan değerlendirmelerde Mora Yarımadasında en sağlam kalenin Tripoliçe olduğu görüşüyle birlikte toplanma merkezi olarak Tripoliçe belirlenir. Bunun üzerine yarımada üzerinde yaşayan tüm Osmanlı ahalisi Tripoliçe de toplanır. Bu ahali içerisinde 1500 kadar da yahudi mevcuttur. Rakamlar muhtelif olmakla beraber 40 bin Müslüman Osmanlı ahalisi Tripoliçe kalesine sığınarak kendilerini müdafaaya geçerler. Akabinde 1821 yılı mayıs ayından itibaren Tripoliçe kuşatılır.
Bu ayaklanma ve kuşatmada Müslüman Arnavutlar ve Hristiyan Arnavutlar iki taraf için de başroldedir. Müslümanları savunan paralı Arnavut askerler var. Karşısında da bir hristiyan Arnavut haydut Kolokotronis. Kaleyi idare edenler asırlar boyu beraber yaşadıkları şehirdeki Rumları serbest bırakıyorlar. Kendilerini kuşatanlara karşı rehin alabilecekken bu serbest bırakma kararını alıyorlar. Erzak ve cephanesi kalmadığı içecek suyu da kalmayan kaledekilerin direnci kırılıyor ve içeriden bir ihanetle kale kapıları açılıyor ve 5 ekim 1821’de kale düşüyor. 3 gün boyunca kırk bin Müslüman ahali, tarihin gördüğü en büyük soykırıma tabi tutuluyor. Eşi emsali görülmeyen en fecî katliam Tripoliçe’de gerçekleştiriliyor. Zamanın Osmanlı merkezi idaresi diğer yerlerde meskun ahali arasında bir anarşi ve kargaşa çıkar düşüncesiyle bu hadiseyi ülke içinde ve dışında çok fazla gündeme getiremiyor. Yıllar sonra katliama şahit olan kimi batılı yazarlar ile katliama katılan bazı Yunanlıların hatıralarını yazmasıyla parçalar birleştirilerek bu soykırım dünyaya duyurulabilmiştir.
Bu hunharca ve vahşice soykırımı anlatacak bir kelime bulamadım. Bu hadiseyi kelimelerle takrire ruh halimin mecali kalmadı. Trajedi bu büyük katliamı anlatmaya yetmiyor. Vicdanları kararmış bir insanlar güruhu. Batının ve Yunanistan’ın elinde ve alnında bir büyük kara leke.
Hangi insanlık, hangi inanış, hangi ideoloji bu kadar nefreti bağrında saklayabilir?
Fikir temelleri Filik-i Etariya yoluyla Rusya’da atılıyor. 1830 yılında Fransa, İngiltere ve Rusya Londra’da hami devletler olarak anlaşma imzaladıklarında bile ortada Yunanistan yok. Nasıl bir millet ki, ülkede kral yapılacak nitelikte birisi bulunamıyor. Almanya’dan Bavyera prensi Otto, Yunanistan’a getirilip kral yapılıyor. Ülkenin milli marşı da dışarıdan birisi tarafından yazılıyor. İlk devlet başkanı Ioannis Kapodistiras(Daha sonra 1831’de bir suikaste kurban gidecektir.) eski Dışişleri bakanı olarak Rusya’dan geliyor. Çakma bir devlet ve Halk tabiri ile nerede ise bütün parçalar toplama.
Bu katliam geçmişi üzerine kurulan bir uydu/vekalet devlettir Yunanistan. Dün (5 ekim 2022) Tripoliçe Katliamının yıldönümüydü. Bize bu vatanı, tarihimizle, kimliğimizle birlikte bırakırken en büyük bedelleri ödeyen şehitlerimize cümle geçmişlerimizle birlikte rahmet niyaz ediyorum. Aziz hatıraları önünde saygıyla eğiliyorum.
O gün Mora’da batan güneş, elbette Allah’ın izni ile başka coğrafyalarda insanlığı sonsuza kadar aydınlatmaya devam edecektir.
İşgalciye işgalci diyemeyen ve İzmir’de bir sokağa Kolokotronis adlı eli kanlı insanlık düşmanının adını veren idrak fukaralarını da Allah bildiği gibi yapsın diyorum.
İstanbul Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Fuat Örenç yıllardır bu işin izini sürmekte. Mora Türkleri adıyla bu konuları işlediği bir kitap yazmış. DTCF Dekanı Prof. Dr. Levent Kayapınar da bu yolda ciddi ilmi çabalar gösteren ilim adamlarımızdan bir diğeri. Arşivleri mesken tutarak bu dehşet verici insanlık suçunun ortaya çıkarılmasında çok büyük çaba sarf etmekteler. Tarihi hakikatleri ortaya çıkarma çabalarına medyun u şükranız. Emek ve ilimleriyle var olsunlar.
Selametle ve birlik halinde kalın.
Selam ve dua ile.

MORA’DA BATAN GÜNEŞ
Giriş Yap

Merhaba Yozgat Gazetesi ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!