ÇEDENE KENDİR EKİMİ

Geçtiğimiz gün, Bozok Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Karadağ  ulusal ve yerel  basın mensuplarıyla yaptığı basın toplantısında  ‘Sürdürülebilir Biyomalzeme ve Biyoenerji’ için, Endüstriyel Kenevir konulu projeyi açıkladı.

Bozok Üniversitesi’nin, 2006 yılında kurulmuş olması, kenevir ekimine izin verilen iller arasında olması.

 “Yozgat’ta bu bitkinin yetiştirilme serüvenin çok eskilere dayanması, üniversitemiz ve sanayicilerimizin bu yöndeki alt yapısının uygun olması ihtisaslaşma alanının ne kadar isabetli bir seçim olduğunu göstermektedir.” dedi.

Bizim Yozgat’ın köylerinde, kasabalarında  ekilip biçilen daha sonra tohumdan ayrılan çedene diye tabir ettiğimiz kavurga  ve hedik yaptığımız,  geri  kalan  sapları suya ıslanıp daha sonra liflerinden ayrılan kendir dediğimiz  hale getirdiğimizi biliyoruz.

Bizler kendiri, kenevirde denilen  çedeneyi  bir  bitki türü olarak bilirdik.

Köylü olup da çedene ekmeyen ondan çul çuval yapmayan  bir Allah’ın kulu olmazdı.

O tarihlerde  Anadolu insanımız bunun esrar  yapımında ve başka alanlarda kullanıldığını pek bilmezlerdi.

Ancak bu köylüler 80’li yıllardan sonra bu işin uyuşturucu alanında kullanıldığının farkına vardılar ve  ekimleri bir bir terk ettiler.

O günden sonra hiç bir Allah’ın kulu ne ekti ne de biçti.

Alıcı kuşlar hariç.

Çedenenin köklerini ninelerimiz, annelerimiz ilkel metotlarla kirmen ve çıkrıklarla  yumuşak bir cisim  hâline getirerek  ip, sicim, urgan, halat, şapka, çanta ve çul çuval yapımında kullanırlardı.

Bu çedeneyi ekenler bilmeseler de bunu uyuşturucu olarak kullananlar, alanlar, satanlar bir şekilde bu ekim alanlarından istifade eder, bu işin ticaretini yaparlarmış.

Daha açık bir ifade ile örneğin; lahana, soğan, fasulye ektiniz  tarlanızda birkaç kök çedenenin çıktığını görürsünüz onu severek bilmeden büyütürsünüz olgunlaşınca da alıcı kuşlar tarafından bir gecede yok olduğunu görürdünüz.

Kim ekti, kim biçti, kim hasat etti bilinmezdi.

Sonradan öğrendik ki, bu kendir- kenevir,  nerelerde kullanılıyormuş da milletin haberi yokmuş.

Çedene ekimi Yozgat’ta yapılmıyor günümüzde son yıllarda bunun devlet gözetiminde ekilmesi teşvik edilir hâle geldi.

Hatta devlet yetkilileri tarafından ekim  yapılacak iller bile tespit edildi.

Türkiye genelinde 19 ilde ekimine müsaade edildi. Bu iller arasına Yozgat’ta  yer aldı.

Bizim bilemediğimiz kenevirin birçok daha  faydaları da  varmış;

Bir dönümlük kenevir ekilirse  25 dönümlük orman kadar oksijen üretir, 4 dönüm ağaca eş kâğıt üretilebilir. 4 ayda yetişme kabiliyeti olan kenevir, çok iyi bir radyasyon temizleyicisiymiş.

Kenevir, AİDS ve kanser tedavisinde kemoterapi ve radyasyon etkisini azaltma; romatizma, kalp, sara, astım, mide, uykusuzluk, psikoloji, omurga rahatsızlıkları gibi en az 250 hastalıkta da kullanılıyormuş.

Üretimi soyadan daha ucuz olan bitkinin tohumunun protein değeri çok yüksek, plastik ürünlerin tamamı, kenevirden üretilebilir ve kenevir plastiğinin doğaya dönüşmesi oldukça kolaymış.

Bina yalıtımından sabun ve kozmetik ürün gibi geniş bir kullanım yelpazesi bulunuyormuş.Ektiğimiz, diktiğimiz, söktüğümüz, çul çuval yaptığımız çedeneden neler oluyormuş da farkında değilmişiz, diyorum. Vesselam… 24 EKİM 2019 PERŞEMBE